Prawo autorskie w prawie pracy

Prawo autorskie w prawie pracy

Istnieją pewne ograniczenia w prawach twórców do swoich dzieł. Jedno z nich ma miejsce wtedy, gdy twórca jest pracownikiem. Czy pracodawca ma prawo do utworów wykonywanych przez pracownika? Jeżeli tak to kiedy?

Prawo pracy w prawie autorskim

Zgodnie z przepisem  art. 12 ust. 1 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych, „Jeżeli ustawa lub umowa o pracę nie stanowią inaczej, pracodawca, którego pracownik stworzył utwór w wyniku wykonywania obowiązków ze stosunku pracy, nabywa z chwilą przyjęcia utworu autorskie prawa majątkowe w granicach wynikających z celu umowy o pracę i zgodnego zamiaru stron.” i ust.  3 „Jeżeli umowa o pracę nie stanowi inaczej, z chwilą przyjęcia utworu pracodawca nabywa własność przedmiotu, na którym utwór utrwalono.”.

Utwór pracowniczy to utwór, który powstał w ramach świadczenia przez pracownika nałożonych na niego obowiązków.. Pracownik nie musi być zobowiązany do działalności twórczej, co nie oznacza, że przy wykonywaniu przez niego obowiązków utwór powstać nie może..

Nie będzie jednakże utworem pracowniczym taki utwór, który powstał przy okazji pełnienia obowiązków przez pracownika, nawet gdy powstał on przy użyciu narzędzi lub materiałów pracodawcy, lub przy pomocy finansowej udzielonej przez pracodawcę.

Pracodawca a twórca

Pracodawca nie nabywa praw autorskich do utworu tak jak twórca, czyli w sposób pierwotny, w chwili ustalenia utworu. Pracodawca nabywa majątkowe prawa autorskie do utworu stworzonego przez pracownika dopiero z chwilą jego przyjęcia. Osobiste prawa autorskie pozostają przy twórcy, o ile strony nie zastrzegły inaczej w umowie.

Strony mogą bowiem w umowie odmiennie określić zasady wskazane w ustawie. Dotyczy to na przykład pól eksploatacji, licencji lub sposobu przejścia praw. Istnieje też możliwość większego ograniczenia praw pracownika przez pracodawcę niż wskazuje to ustawodawca.

Zakres nabycia praw autorskich

Do nabycia utworu dochodzi poprzez każdy rodzaj zachowania się pracodawcy, również w sposób dorozumiany – pracodawca może po prostu zacząć korzystać z utworu.

Ustawa określa, że pracodawca nabywa prawa majątkowe w granicach wynikających z celu umowy o pracę i zgodnego zamiaru stron. Gdy nie da się wprost określić ww. granic, należy wziąć pod uwagę zakres określony w umowie, rodzaj utworu, a nawet przyjęte w firmie zwyczaje.,

Istotną kwestią są prawa zależne, które także powinien nabyć  pracodawca. W przeciwnym wypadku pracownik mógłby w znacznym stopniu ograniczyć możliwości pracodawcy przy korzystaniu z utworu.

Gdy pracodawca nie przyjął utworu

Warto zwrócić uwagę także na art. 12 ust. 2 ustawy zgodnie z którym „Jeżeli pracodawca, w okresie dwóch lat od daty przyjęcia utworu, nie przystąpi do rozpowszechniania utworu przeznaczonego w umowie o pracę do rozpowszechnienia, twórca może wyznaczyć pracodawcy na piśmie odpowiedni termin na rozpowszechnienie utworu z tym skutkiem, że po jego bezskutecznym upływie prawa uzyskane przez pracodawcę wraz z własnością przedmiotu, na którym utwór utrwalono, powracają do twórcy, chyba że umowa stanowi inaczej. Strony mogą określić inny termin na przystąpienie do rozpowszechniania utworu.”

Omawiany przepis mówi nam o tym, że pracodawca musi w ciągu 2 lat od przyjęcia utworu, zacząć go rozpowszechniać. W innym wypadku prawa powracają do twórcy utworu, czyli pracownika. Strony mogą zgodnie ustalić w umowie odmienne warunki rozpowszechniania.


Arkadiusz Szczudło – prawnik w kancelarii IP Legal Adwokaci i Radcowie Prawni – www.iplegal.warszawa.pl

You might also like

Praca dla osób z wykształceniem podstawowym

Obecnie coraz ciężej osobom z wyższym wykształceniem znaleźć dobrą pracę. Na rynku pracy panuje duża konkurencja, a ilość ofert pracy jest ograniczona. Jakie szanse na znalezienie dobrej pracy ma w

Wiadomości 0 Comments

Jak rozliczyć pit z najmu nieruchomości położonej za granicą

Rezydent polski, który uzyskuje dochód z wynajmu nieruchomości położonej poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej, w momencie podejmowania decyzji, jak rozliczyć pit, musi zastosować postanowienia umów o unikaniu podwójnego opodatkowania dotyczące dochodów

Komu pomoże bon stażowy?

Wielu uczniów lub młodych ludzi po ukończeniu szkoły ma poważne problemy ze znalezieniem interesującej pracy. Najczęściej przełożeni oferują małe wynagrodzenie i nieciekawe warunki pracy. Czym są bony stażowe i migracyjne?

0 Comments

No Comments Yet!

You can be first to comment this post!

Leave a Reply