Zwrot dofinansowania nauki pracownikowi?

Pracownik, który chce podnosić swoje kwalifikacje, może liczyć na pewne ułatwienia. Poza uprawnieniami, które wynikają bezpośrednio z przepisów Kodeksu pracy, zatrudniony może też otrzymać dodatkowe wsparcie od swojego pracodawcy. Kiedy będzie trzeba je zwrócić?

zym jest podnoszenie kwalifikacji zawodowych? Definicję znaleźć można w art. 103¹ § 1 Kodeksu pracy: „Przez podnoszenie kwalifikacji zawodowych rozumie się zdobywanie lub uzupełnianie wiedzy i umiejętności przez pracownika, z inicjatywy pracodawcy oraz za jego zgodą”. W praktyce mogą to być studia podyplomowe, szkolenia zawodowe lub kurs języka obcego. Istotną kwestią jednak jest to, że na zajęcia takie pracownik uczęszcza albo z inicjatywy przełożonego, albo za jego zgodą. Jak podaje www.praca.bielsko.pl tylko w takim przypadku zatrudnionemu będą przysługiwały dodatkowe uprawnienia, o których mowa w Kodeksie pracy.

Ułatwienia dla pracownika

Pracownik, który dokształca się – i jednocześnie spełnia wymogi określone w wyżej wymienionym artykule – może liczyć na dodatkowe korzyści. Mowa tu o tym, że przysługuje mu (zgodnie z art. 103¹ § 2), z zachowaniem prawa do wynagrodzenia:

• urlop szkoleniowy,
• zwolnienie z całości lub części dnia pracy, na czas niezbędny, by punktualnie przybyć na obowiązkowe zajęcia oraz na czas ich trwania.

Wymienione uprawnienia są obowiązkowe, co oznacza, że przysługują pracownikowi z samego faktu, iż podnosi swoje kwalifikacje zawodowe. W praktyce można spotkać się też z sytuacją, w której to sam pracodawca wychodzi naprzeciw potrzebom swojego pracownika i oferuje mu dodatkową pomoc. Ta może być w formie pieniężnej lub materialnej. W drugim przypadku mowa choćby o zakupie podręczników czy materiałów niezbędnych do nauki. Dodatkowe świadczenia mogą też obejmować opłaty za kształcenie, przejazd czy zakwaterowanie.

Poza wyżej wymienionymi ułatwieniami, pracownik może też starać się – na innych zasadach – o uzyskanie zwolnienia z całości lub części dnia pracy bez zachowania wynagrodzenia lub o urlop bezpłatny.

Kiedy umowa?

Trzeba zauważyć, że pracodawca, który decyduje się na udzielenie dodatkowego wsparcia swojemu pracownikowi, ponosi określone koszty. Z tego też względu często zdarza się, że podmiot zatrudniający decyduje się na podpisanie z podwładnym dodatkowej umowy. Taka umowa szkoleniowa ma zabezpieczyć interesy pracodawcy. W podpisywanym dokumencie strony mogą zawrzeć informacje o wzajemnych prawach i obowiązkach, choć trzeba pamiętać, że poczynione zapisy nie mogą być dla pracownika mniej korzystne niż te, które znajdują się w Kodeksie pracy. Z punktu widzenia pracodawcy umowa taka zazwyczaj wskazuje na formę i wysokość pomocy, określa również czas, przez który zatrudniony zobowiązuje się pracować w firmie. W praktyce na podpisanie takiej umowy nie decydują się tylko te firmy, które nie mają zamiaru kontynuować stosunku pracy z zatrudnionym po ukończeniu przez niego podnoszenia kwalifikacji zawodowych.

Czasem pomoc trzeba zwrócić

Zgodnie z obowiązującymi przepisami może zdarzyć się taka sytuacja, w której to pracownik będzie zobowiązany do zwrotu otrzymanej pomocy. Taką możliwość ustawodawca przewidział w art. 103⁵ Kodeksu pracy. I tak, do zwrotu kosztów, które poniósł pracodawca z tytułu dodatkowych kosztów, dojść może w sytuacji, w której to zatrudniony między innymi bez uzasadnionych przyczyn nie podejmuje podnoszenia kwalifikacji zawodowych albo przerywa je. Inną możliwością jest rozwiązanie stosunku pracy bez wypowiedzenia z winy pracownika, w trakcie podnoszenia kwalifikacji zawodowych lub po jego ukończeniu, ale jednocześnie w terminie, który został określony w umowie (jako czas, który pracownik przepracuje w danej firmie). Innym powodem do wysunięcia żądania o zwrot wsparcia jest nieuzasadnione rozwiązanie bez wypowiedzenia przez zatrudnionego umowy z powodu ciężkiego naruszenia obowiązków przez pracodawcę lub mobbingu. W każdym z tych przypadków zwrot kosztów nastąpić powinien w wysokości proporcjonalnej do okresu zatrudnienia po ukończeniu podnoszenia kwalifikacji lub okresu zatrudnienia w czasie ich podnoszenia.